Làng chiếu Định Yên không biết có từ khi nào chỉ biết rằng tiếng lác cách của khung dệt, những màu sắc sặc sỡ của từng bó lác phơi chơi đường làng… đã trở thành một phần kí ức của biết bao người.
Làng chiếu Định Yên ở đâu? Lịch sử hình thành của ngôi làng chiếu này ra sao? Hãy cùng theo chân Du Lịch An Tâm tìm hiểu vẻ đẹp, nét văn hoá của một ngôi làng "dệt" lên sắc màu bao đời suốt mấy trăm năm qua nhé!
- Giới thiệu về làng chiếu Định Yên
- Những điều chưa biết về làng chiếu Định Yên
- Lịch sử hình thành làng chiếu
- Quá trình làm chiếu tại làng chiếu Định Yên Đồng Tháp
- Tìm hiểu về chợ ma Định Yên
- Đưa làng nghề thành di sản văn hóa
- Làng chiếu Định Yên Đồng Tháp ngày nay có gì thay đổi
Giới thiệu về làng chiếu Định Yên
Nằm nép mình bên dòng sông Hậu, làng Định Yên, xã Định Yên, huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp được biết đến với nghề dệt chiếu thủ công. Những người conlàng Định Yên cũng không rõ nghề truyền thống đã có từ bao giờ, chỉ biết rằng tiếng lách cách của khung dệt, hay sắc màu rực rỡ của các bó lác phơi trên đường làng… đã trở thành một phần ký ức của bao thế hệ.
Trải qua dòng thời gian hơn 100 năm, lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, tính đến ngày nay, nghề dệt chiếu đã trở thành một ngành nghề truyền thống của làng Định Yên. Năm 2013, làng đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.
Những điều chưa biết về làng chiếu Định Yên
Tìm hiểu về làng chiếu Định Yên Đồng Tháp
Nghề dệt chiếu đang ngày càng mai một dần, tuy nhiên ở Đồng Tháp có một ngôi làng vẫn đang âm thầm nối tiếp truyền thống ông cha đầy ý nghĩa. Mình đang muốn nhắc tới làng chiếu Định Yên (huyện LV, Tỉnh ĐT) - Di sản văn hoá quốc gia 100 năm ở Đồng Tháp.
Người dân ở làng chiếu đã truyền lại nghề làm chiếu từ đời này sang đời khác. Các gia đình trong làng thường chuyên sản xuất các loại chiếu sợi tre, chiếu lụa và chiếu bông. Phương pháp sản xuất chiếu ở làng Chiếu vẫn giữ nguyên truyền thống, từ việc chọn lựa nguyên liệu, xử lý sợi tre hoặc sợi lụa, và sau đó thực hiện quá trình dệt chiếu truyền thống.
Làng Chiếu cũng là điểm đến du lịch hấp dẫn. Du khách có thể ghé thăm các xưởng sản xuất chiếu và tận mắt chứng kiến quá trình làm chiếu truyền thống. Bên cạnh đó, du khách cũng có thể mua các sản phẩm chiếu thủ công làm tay làm quà lưu niệm hoặc sử dụng trong gia đình.
Ngoài nghề làm chiếu truyền thống, làng chiếu cũng có cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp với cánh đồng lúa xanh mướt và những con kênh nước xanh biếc chảy qua. Du khách có thể tham gia các hoạt động như đi thuyền đò, câu cá hay ngắm cảnh để thư giãn và tận hưởng không khí yên bình của miền quê.
Làng Chiếu Định Yên Đồng Tháp là một điểm đến độc đáo để khám phá văn hóa truyền thống của người dân miền Tây Nam Bộ Việt Nam và tận hưởng vẻ đẹp thiên nhiên trong một không gian yên bình.
Lịch sử hình thành làng chiếu Định Yên
Về nghề dệt chiếu, các tài liệu lưu trữ ghi nhận rằng nghề chiếu tại làng chiếu Định Yên đã hình thành từ trên 100 năm trước, có nguồn gốc từ đồng bằng ven biển Bắc Bộ. Khi vào phương Nam, lưu dân đã mang theo nghề dệt chiếu truyền thống của cha ông. Thế nhưng, khi hỏi về tổ nghề - người đem nghề dệt chiếu đến với dân làng thì hầu như không một ai biết. Đến giờ, đây vẫn là những bí mật chưa thể lý giải.
Du lịch làng chiếu Định Yên, bạn sẽ thấy ai ai cũng đã thuần thục công việc dệt chiếu, từ người lớn tuổi đến những em nhỏ. Tuy trải qua bao thăng trầm, nghề dệt chiếu ở Định Yên vẫn được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Hiện nay, làng chiếu Định Yên có trên 800 hộ làm nghề dệt chiếu. Đa số công nhân sử dụng máy dệt cho nên năng suất lao động tăng cao. Trung bình mỗi năm, làng chiếu Định Yên sản xuất hàng triệu chiếc chiếu các loại tiêu thụ tại các tỉnh, thành phố khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Thành phố Hồ Chí Minh và xuất khẩu sang Campuchia
Quá trình tạo ra những chiếc chiếu tại làng Định Yên
Để làm ra một chiếc chiếu đạt tiêu chuẩn là cả một quá trình lao động miệt mài, đòi hỏi người nghệ nhân phải tỉ mẩn trong từng công đoạn. Lác dùng làm sợi chỉ là những cây lác già, nhưng sợi chỉ dài vừa phải, phù hợp với khổ chiếu cần làm. Sau khi mang đi phơi, sợi lác sẽ được nhuộm trong nước nóng tại các lò nhuộm, với đủ màu xanh, đỏ, tím, vàng. .. Độ đậm nhạt của sợi lác phụ thuộc vào số lần nhúng, muốn nhạt thì nhúng ít, muốn đậm thì nhúng thành nhiều lần.
Một số công đoạn đã có máy móc hỗ trợ nhưng việc thiết kế hoạ tiết, uốn vành, may viền vẫn phải dựa trên bàn tay khéo léo cũng như kinh nghiệm truyền đời của từng nghệ nhân làm nghề. Song, cũng có một số vị khách kỹ tính tìm đến tận nhà để đặt hàng riêng các nghệ nhân thiết kế, làm thủ công một số loại chiếu như chiếu bông vuông hình con cờ, chiếu ngũ sắc, chiếu vẩy ốc...
Quá trình làm chiếu tại Làng chiếu Định Yên
Tìm hiểu về chợ Ma Định Yên
Làng dệt chiếu Định Yên xưa kia còn nổi tiếng với phiên chợ họp về đêm. Thông thường, mỗi phiên chợ sẽ chỉ được họp khoảng 2 tiếng để thương lái tới vận chuyển chiếu về rồi đem mua bán khắp nơi.
Ngoài ra, nét đặc trưng riêng của chợ chiếu đêm nơi đây là người mua thì ngồi tại chỗ, còn người bán thì mang chiếu đi lại rao bán, người mua kẻ bán tấp nập, đây là nét văn hóa truyền thống đặc sắc của người dân địa phương, tuy là chợ nhưng chợ chiếu không giống bất kỳ loại chợ nào khác.
Sở dĩ, nhiều người gọi đây là phiên "chợ ma" là do chợ họp lúc đêm khuya, không có đèn điện gì.Ngày nay, thương lái không lấy hàng vào ban đêm nữa, vì đường đi lại thuận lợi, phương tiện vận tải cũng phát triển hơn. Nhưng những ký ức về đời sống của phiên chợ đêm này vẫn được truyền cho lớp con cháu đời sau
Đưa làng nghề dệt chiếu trăm năm thành di sản văn hóa
Vừa qua UBND tỉnh Đồng Tháp vừa quyết định ra mắt sản phẩm tour du lịch tham quan – trải nghiệm làng nghề dệt chiếu truyền thống và thực cảnh “chợ ma”
Khi tham gia tour du lịch nêu trên, ngoài việc được trải nghiệm thực tế nghề dệt chiếu thủ công, du khách sẽ thấy những hình ảnh được tái hiện ở làng nghề dệt chiếu hơn 100 năm tuổi ở đình Định Yên – nơi được xếp hạng là di tích lịch sử cấp quốc gia năm 2017.
Ngoài ra, khách du lịch sẽ được nghe đờn ca tài tử, nghe dạy hát dân ca Nam bộ cho thiếu nhi, tham gia các trò chơi dân gian, chụp ảnh checkin ở khu nghệ thuật sắp đặt nghề chiếu tại phim trường bộ phim "Lật mặt 6 – tấm vé định mệnh" và trải nghiệm ẩm thực là đặc sản của Lấp Vò trong một không gian rất xưa.
Điểm nhấn được coi là "cao trào" của tour du lịch này là show diễn thực cảnh "chợ ma Định Yên". Đây là show tái hiện lại cảnh phiên chợ buôn bán tấp nập vào lúc nửa đêm, diễn ra trong không gian trên bờ và dưới rạch Ngã Chạy trước đình Định Yên.
Làng chiếu Định Yên Đồng Tháp ngày nay có gì thay đổi
Ngày này qua tháng khác, những chiếc chiếu lác đã được thay bằng thảm hay loại tiện dụng hơn. Nhịp sống ở làng nghề Định Yên cũng theo đó mà trầm lắng, nhiều người vì mưu sinh, bất đắc dĩ phải chuyển nghề.
Thậm chí, phiên chợ chiếu Định Yên nổi tiếng, là “chợ ma” hay “chợ âm dương” của Đồng Tháp cũng mai một dần. Còn đâu cảnh 2 -3 giờ sáng, người buôn kẻ bán xôn xao soi đèn lựa từng chiếc chiếu tinh xảo. Hay trên con đường dẫn vào làng, giờ đây đã vắng bóng những bó lác sắc màu, “những chiếc máy dệt chiếu nay được phủ chiếu lên trên”. Vẫn có những du khách tìm đến nơi đây trong chuyến du lịch Đồng Tháp. Tuy nhiên, muốn tham quan, thường sẽ phải tìm đến tận các xưởng dệt còn sót lại.
Nếu bạn có dịp ghé đến đồng tháp du lịch thì đừng nên bỏ qua trải nghiệm tour du lịch làng chiếu Định Yên, làng chiếu Định Yên cũng rất gần với thành phố Sa Đéc bạn có thể ghé vào Khu du lịch làng hoa Sa Đéc tham quan.
