Nhắc đến ẩm thực Cửa Lò nhiều người sẽ nghĩ ngay đến những món ăn được chế biến từ hải sản tươi ngon như mực, tôm , cua ghẹ , lươn , ốc … hay nước mắm Cửa Lò , tương Nam Đàn, nhút Thanh Chương nhưng ít người biết rằng còn có một món vô cùng độc đáo mang tên “ chịn xồm”.
Món này cũng có bán ở một số cửa hàng, nhà hàng đặc sản xứ Nghệ chứ không phải nhà hàng nào ở Cửa Lò cũng sẵn. Nào cùng tìm hiểu về món ăn độc đáo này nhé!
Nguồn gốc của món Chịn xồm xứ Nghệ
Chịn xồm (còn gọi là thịt chua) là món ăn truyền thống của đồng bào Thái ở Nghệ An. Đây là một trong những món ăn mang nét độc đáo điển hình cho sự kết hợp giữa lá cây rừng, gia vị và nguồn thịt tươi phong phú từ thú rừng, tạo nên nét ẩm thực rất riêng của người dân vùng quê xứ Nghệ.Món ăn này hấp dẫn thực khách bởi vị ngon rất đặc trưng : bùi , chua, cay béo mà lại không ngậy.
Sáng tạo ra món ăn độc đáo này là bởi trước kia khi cuộc sống của người Thái chủ yếu phụ thuộc vào săn bắn thú rừng và lên nương làm rẫy, thịt nai, hoẵng ăn một lần không hết, người dân mới nghĩ ra cách ướp thịt với muối rồi cho vào ống để bảo quản làm nguồn thức ăn dự trữ lâu dài. Và cứ thế người dân truyền tay nhau và được lưu truyền đến ngày nay.
Cách làm món chịn xồm đậm đà hương vị núi rừng
Để làm ra món chịn xồm chuẩn vị phải mất rất nhiều công sức, từ khâu chọn thịt, lấy nứa, đến khâu tẩm ướp gia vị . Đầu tiên phải lên rừng chặt những thân nứa đem về làm ống đựng. Ống nứa được chọn không quá già, cũng không được quá non bởi ống già để một thời gian sẽ bị nứt làm nước chảy ra khiến thịt bị hôi, còn ống non quá khi bịt lá vào ống để lâu sẽ bị teo vào, tạo thành vết hở, thịt cũng sẽ bốc mùi.
Tiếp theo là công là khâu chọn thịt , có thể là thịt trâu, thịt bò, thịt gà hoặc thịt thú rừng nhưng đặc biệt phải chọn những miếng tươi ngon, thăn , không có mỡ , gân , đang còn ấm . Sau đó làm theo các bước sau :
- Bước 1: Thịt rửa sạch thái ngang thớ thành miếng to dài bằng bàn tay rồi đem thịt nhúng qua nước sôi khoảng nửa phút cho săn tái bề mặt ngoài rồi vớt ra, để ráo nước. Sau đó, đem thịt ra thái thành miếng mỏng nhỏ và đều, lọc bỏ hết mỡ màng bạc nhạc.
- Bước 2: Đem thịt ướp với muối khoảng 1 giờ đồng hồ (lưu ý không ướp mặn quá và cũng không được ướp nhạt quá vì như thế sẽ làm hỏng thịt).
- Bước 3: Lấy lượng cơm nguội vừa phải trộn với thịt đã ướp muối với tỷ lệ 1 cơm 3 thịt.
- Bước 4: Cho thịt đã trộn với cơm nguội vào ống nứa, nén thịt vừa phải, không được nén chặt quá và không rời rạc quá sẽ khiến cho thịt chua không đều. Sau khi cho đầy ống nứa, nút ống nứa lại bằng lá chuối thành hai lớp. Lớp 1 vo tròn lá chuối cho vào hẳn bên trong ống nứa. Lớp 2 dùng lá chuối trùm kín miệng ống nứa rồi buộc chặt bằng lạt.
- Bước 5: Đem ống thịt dựng nghiêng trên gác bếp hơ lửa. Khi đó, thịt sẽ lên men chín và có vị chua trong thời gian 3 ngày.
- Bước 6: Sau 3 ngày, lấy ống thịt xuống đổ thính gạo vào trộn đều rồi nút ống lại như bước 4, sau đó đem bỏ lên gác bếp thêm 3 ngày nữa là ăn được.
Đó là các công đoạn làm món chịn xồm thơm ngon. Bạn có thẻ thử nếu muốn thử độ khéo léo và tay nghề của mình nhé!
Cách thưởng thức đặc sản Chịn xồm
Để thưởng thức món Chịn xồm thơm ngon đúng vị thì đầu tiên phải để thịt len men đủ chín không được ăn sớm quá sẽ chưa tròn vị . Sau quá trình lên men, thịt chín, có mùi chua và thơm ngon tự nhiên . Trước đây chịn xồm thường được dùng trong bữa cơm đãi khách quý để thể hiện tấm lòng hiếu khách.
Khi ăn, chịn xồm được cuốn với các loại lá sung, ổi, đinh lăng, rau thơm và chấm cùng nước mắm nguyên chất, thêm vài lát ớt cay. Nhìn miếng thịt vẫn đỏ hồng nhưng thực ra đã chín bởi quá trình lên men hấp dẫn không thể cưỡng nổi.
Trong những ngày nắng nóng, món thịt chua chín tới ăn kèm với lá sung chấm tương, nhấm nháp cùng chút rượu nếp cẩm thì không gì sánh bằng. Và đọng lại trong mỗi du khách sau khi thưởng thức hương vị Chịn xồm không chỉ là âm vị của món ăn mà còn là cái tình của người dân tộc Thái chan chứa trong đó.
Nếu bạn ghé thăm mảnh đất Cửa Lò – Nghệ An thì nhất định phải thử món ăn xịn xò Chịn xồm này nhé . Chẳng còn gì tuyệt vời khi ban đêm ngồi nhâm nhi cốc bia, chén rượu hóng gió bên đĩa chịn xồm thơm ngon bên bờ biển. Hãy lên kế hoạch du lịch Cửa Lò ngay trong hè sắp tới nhé!
