Quần thể danh thắng Tràng An có tổng diện tích gần 12.000ha, gồm 3 khu vực là: Khu Du lịch sinh thái Tràng An, Khu danh thắng Tam Cốc – Bích Động và Khu di tích lịch sử cố đô Hoa Lư.
Trong đó Khu du lịch sinh thái Tràng An có diện tích hơn 4000ha, là vùng bảo vệ đặc biệt của Quần thể Danh thắng Tràng An, khu vực này nằm trong khu rừng đặc dụng Hoa Lư.
Nơi đây gồm hệ thống dãy núi đá vôi có tuổi địa chất khoảng 250 triệu năm, thời gian và lịch sử đã kiến tạo cho vùng đất này hàng trăm thung lũng, hang động, hồ đầm và nhiều hệ sinh thái rừng ngập nước, rừng trên núi đá vôi.
Theo kết quả điều tra của Viện điều tra quy hoạch rừng (FIPI) và chi cục kiểm lâm Ninh Bình, hệ sinh thái trên cạn Tràng An có hơn 600 loài thực vật, 200 loài động vật mà trong đó có nhiều loài nằm trong danh sách đỏ Việt Nam.
Hệ sinh thái dưới nước bao gồm khoảng 30 loài động vật nổi, 40 loài động vật đáy, trong đó có nhiều loài quý hiếm. Tràng An có chừng 310 loài thực vật bậc cao quý hiếm như Tuê đã vôi, sưa, nghiên, phong lan, hoài sơn, kim ngân, bách bộ… cùng các loài động vật đặc biệt quý hiếm như sơn dương, báo gấm, chim phượng hoàng…
Ngoài hệ sinh thái động thực vật nổi bật, Tràng An còn ấn tượng với hệ thống trầm tích, hang động có giá trị lớn về du lịch và khảo cổ. Quần thể danh thắng Tràng An được coi là nơi có địa mạo Karst quyến rũ nhất trên thế giới, kết quả của công cuộc kiến tạo địa chất mấy trăm triệu năm qua.
Vùng Karst Tràng An là phần tận cùng về phía Đông Nam của các dải đá vôi thuộc nhánh đại dương Tethys cổ từ Trung Quốc kéo vào Việt Nam, tạo thành một loạt cao nguyên đá vôi Tây Bắc độc đáo, sau khi qua Vườn quốc gia Cúc Phương về tới Tràng An chuyển thành các khối núi, dãy núi hẹp xen các thung lũng.
Có thể nói, không nơi nào trên thế giới có được cảnh quan của một Vịnh Hạ Long thực thụ nhưng đã trở thành “hóa thạch nổi lên trên cạn” như ở đây. Nguyên nhân làm cho “Vịnh biển cổ Hoa Lư” trở thành một “Vịnh Hạ Long trên cạn” là do đặc thù của quá trình phát triển đồng bằng châu thổ Sông Hồng và tiếp đó là hoạt động nhân sinh, đắp đê ngăn lũ và lấn biển của người Việt từ thế kỷ IX, X đến nay.
Chính sự đa dạng của môi trường thiên nhiên và sự hài hòa giữa sinh vật, hang động, thủy vực, tạo nên cảnh sắc “non xanh nước biếc” hữu tình, thơ mộng như một bức tranh thiên nhiên kỳ vĩ, khổng lồ
Phủ lên cảnh quan là thảm rừng và các tháp dạng nón hùng vĩ cao tới 200 m, với các hố trũng hẹp khép kín, bao quanh bởi sông, núi nối liền nhau, các đầm lầy thông nhau qua hệ thống suối xuyên ngầm có chiều dài lên tới 1 km.
Vẻ hài hòa của đá, sông nước, rừng cây và bầu trời ở Tràng An tạo nên một thế giới tự nhiên sống động, đẹp và nên thơ.
Du khách nếu đã đi du lịch Tràng An một lần đều sẽ cảm nhận được sự khác biệt như một thế giới mới của Tràng An so với cuộc sống đời thường.
Hệ sinh thái rừng nguyên sinh, hệ sinh thái đá vôi, quần thể hang động, hồ cùng với cuộc sống nông thôn bình dị thực sự là một bức tranh tiên cảnh tuyệt vời.
Antamtour chuyên thực thực hiện tour lễ hội: Du lịch chùa Tam Chúc Tràng An 1 ngày
