Chùa Hàm Long - một ngôi chùa cổ hơn 1000 năm tuổi nổi tiếng tại Bắc Ninh. Nơi đây không chỉ nổi bật với kiến trúc độc đáo và sự linh thiêng mà còn nổi tiếng với danh xưng "chùa nhốt vong" hay "chùa cắt trùng tang" - nơi được cho là nhốt Thần trùng tang lớn nhất Việt Nam. Tuy nhiên, câu chuyện về "nhốt vong trùng tang" có thực sự như vậy hay không? Hãy cùng Antamtour tìm hiểu về chùa Hàm Long trong bài viết dưới đây nhé!
- Chùa Hàm Long
- Lịch sử và sự tích chùa Hàm Long
- Những sự thật về chùa Hàm Long Bắc Ninh
- Nét kiến trúc độc đáo của Hàm Long cổ tự
- Hướng dẫn di chuyển đến chùa
- Lễ hội tại chùa Hàm Long
Chùa Hàm Long ở Bắc Ninh
Chùa Hàm Long ở đâu? Chùa Hàm Long nằm tại Nam Sơn, thành phố Bắc Ninh, trên một sườn đồi được bao quanh bởi những cây cổ thụ lâu năm. Vị trí của chùa được chọn trên một địa thế phong thủy tốt, gần Hàm con rồng tại núi Long Lĩnh và bao quanh là núi Phượng Hoàng, núi Kỳ Lân và núi Rùa. Điểm đến tâm linh này mang đậm nét kiến trúc cổ với những tòa tháp rêu phong và khung cảnh u tịch theo năm tháng.
Sự yên bình của chùa Hàm Long tạo ra một sự đối lập so với những ngôi chùa sầm uất và nổi tiếng khác. Theo kinh nghiệm du lịch Bắc Ninh, du khách thường đến đây để thư giãn, cầu tài, cầu lộc và nghe kể về những sự tích tâm linh.
Vị trí trên Google Maps
Lịch sử và sự tích chùa Hàm Long
Theo tài liệu cổ ghi chép lại, chùa Hàm Long Bắc Ninh được xây dựng vào năm 1158 dưới thời nhà Lý, do Lý Quốc sư Nguyễn Minh Không xây dựng dưới triều vua Lý Anh Tông. Chùa nằm trên một khu đất có hình dáng giống như 6 hiền sĩ hội tụ, thế tứ linh (long, ly, quy, phụng). Để đến chùa Hàm Long, du khách phải vượt qua những bậc đá.
Hiện nay, chùa vẫn lưu giữ được một số tượng Phật cổ cùng 14 tháp mộ từ thời Trần, Hậu Lê và Nguyễn. Trong số đó, có 4 tượng Phật bằng đồng được chạm khắc độc đáo và đặc sắc bao gồm: tượng đức Phật Thích Ca cao 2,10m; tượng A-nan và Ca-diếp cao 1,86m; tượng Hoàng hậu Maya cao 1,58m (mẹ của đức Phật). Những tượng đồng này được đúc tại địa phương, có vẻ đẹp tự nhiên và tinh tế, mang đến cảm giác thanh thản cho người viếng thăm.
Tên gọi Hàm Long xuất phát từ việc ngọn núi Thần Long che chắn phía trước cổ tự. Với vẻ đẹp thiên nhiên và sự hữu tình của những ngọn núi xung quanh, chùa Hàm Long không chỉ nổi tiếng với lịch sử hàng nghìn năm và kiến trúc cổ kính, mà còn là nơi lưu trữ những câu chuyện linh thiêng đầy kỳ bí.
Những sự thật về chùa Hàm Long Bắc Ninh
❓ Danh xưng “đệ nhất nhốt trùng”, “chùa nhốt vong” ở Bắc Ninh
Điểm đặc biệt thu hút khách hành hương đến chùa Hàm Long chính là danh xưng “ngôi chùa nhốt trùng, nhốt vong” lớn nhất Việt Nam. Đây là nơi mà nhiều người đến để thực hiện nghi lễ nhốt vong và cắt trùng tang. Theo truyền thống, khi sư tổ Như Trừng Lân Giác còn sống, ông đã thấy rất đau lòng khi chứng kiến nhiều gia đình liên tiếp mất người thân (trùng tang). Vì vậy ông đã lập bộ ván in khắc phù giải và kinh “thập nguyện cứu sinh” để giúp các linh hồn sớm siêu thoát.
Trên khuôn viên của chùa Hàm Long, có 2 tháp quan trọng là tháp Cứu Sinh và tháp Như Trừng Lân Giác được xây dựng từ thời nhà Lý. Theo truyền thống, đây được xem là nơi dẫn đường cho linh hồn sau khi qua đời. Về sau, nhiều vị cao tăng từ khắp nơi đã đến chùa Hàm Long để học hỏi cách thực hiện nghi lễ “nhốt vong, nhốt trùng” .Trong đó có thiền sư Dương Không Lộ - một trong những người có khả năng giải thoát linh hồn khỏi nhiều loại “trùng”.
Danh tiếng của chùa Hàm Long ngày càng lan rộng, thu hút nhiều gia đình đến đây để “gửi” và “nhốt” linh hồn chưa siêu thoát hoặc nhờ cắt trùng tang. Chính vì thế, chùa đã được biết đến với danh hiệu “đệ nhất nhốt trùng, nhốt vong”.
❓ Sự thật về những con đom đóm và nồi cháo trắng
Theo lời kể của người dân, khoảng từ 5 đến 7 giờ chiều, khi trời bắt đầu chuyển sang buổi tối, bạn có thể nhìn thấy hàng ngàn con đom đóm bay ra từ bên trong chùa. Tất cả chúng đều phát sáng rực rỡ, có kích thước không lớn hơn đầu ngón tay. Người ta tin rằng đó là lúc nhà chùa thả linh hồn đi chơi, để chúng có thể tạm quên cuộc sống trần thế.
Tuy nhiên, sau khi qua 7 giờ tối, đom đóm bay đâu mất không để lại dấu vết. Theo truyền thống, đây là lúc linh hồn phải quay về chùa vì người ta tin rằng nếu chúng ở ngoài quá lâu, chúng có thể quên con đường về hoặc gây hại cho những người sống tại đó.
Hàng ngày, các sư tăng trong chùa nấu cháo để cúng dường cho linh hồn. Người ta tin rằng nồi cháo này là để cúng dường cho linh hồn tránh khỏi cảm giác đói. Nếu không may ngày nào đó các sư tăng quên không cúng cháo, thì theo tin đồn gia súc như gà, vịt, ngan, ngỗng... của người dân xung quanh chùa có thể chết vì linh hồn đói, chúng đi tìm thức ăn
❓ Lá bùa hình người để “trấn vong”
Khách hành hương đến chùa Hàm Long với mục đích "trấn trùng" thường được nhà chùa cấp phát hai loại bùa. Loại bùa đầu tiên có hình mặt Phật ở phía trước và chữ Nho ở phía sau, loại thứ hai được làm bằng giấy nhiều màu, cuộn lại thành hình người, mỗi chiều khoảng 3cm.
Cả hai loại bùa này đều đã được các sư tăng trì chú, có tác dụng ngăn chặn linh hồn lang thang quay về để ám hại gia đình. Nếu đeo bên người, bùa còn có thể có tác dụng tốt cho sức khỏe và mang lại bình an. Những người mang theo "vong" đến chùa Hàm Long để "trấn trùng" thường phải đeo bùa trong vòng 3 năm liên tiếp, cho đến khi việc cải táng hoàn thành, sau đó mới được phép bỏ bùa ra khỏi người.
❓ Chùa Hàm Long có thể chữa bệnh “vong hành”
Nhà chùa thường tiếp nhận những người bị rối loạn tinh thần, khi họ cắn xé quần áo và kêu gào. Có những trường hợp người nhà phải trói lại và đưa đến bằng ô tô. Tại đây, nhà chùa thực hiện các lễ cúng, sau đó những người này thường trở lại tình trạng bình thường và khi được hỏi về sự việc trước đó, họ không nhớ được gì.
❓ Làm sao để đưa vong bị trùng tang lên chùa Hàm Long?
Thông thường, khi đến chùa Hàm Long để gửi vong, người nhà cần mang theo một bức ảnh và các thông tin về người đã qua đời như tên, tuổi, ngày/giờ mất, giờ liệm, và giờ an táng. Sau đó, nhà chùa sẽ cấp phát lá bùa cho người thân trong gia đình để đeo trong 3 năm nhằm tránh tai họa. Khi thực hiện việc gửi vong vào chùa, gia đình cần tuân thủ các quy định sau:
- Không lập bàn thờ cúng bái người đã mất sau khi gửi vong vào chùa, kể cả vào ngày giỗ. Việc đốt hương và đọc tên người chết được coi là mở cửa ngục cho linh hồn thoát ra bên ngoài.
- Khi đưa vong lên chùa, gia đình cần nhờ người khác, không phải là họ hàng. Nếu có thể, nên nhờ bạn bè, và nếu không thì nhờ người ngoại việc sẽ tốt hơn, vì linh hồn có thể theo người quen đi hoặc đã biết trước và không đi theo.
- Sau khi người mất đã được cải táng, gia đình mới được thờ cúng bình thường.
- Cần tuân thủ hướng dẫn của nhà chùa khi đeo bùa để tránh những rủi ro không mong muốn.
Việc trấn trùng và nhốt trùng vẫn chưa được khoa học chứng minh và chỉ là quan niệm dân gian, kinh nghiệm sống của cha ông. Tuy nhiên, nhiều người tin rằng chùa Hàm Long có khả năng trấn trùng. Do đó họ tìm đến sự giúp đỡ của các sư thầy. Nhà chùa thường tiếp nhận yêu cầu làm lễ siêu độ cho người đã khuất, nhằm an ủi người thân trong gia đình. Đặc biệt, nhà chùa không khuyến khích việc mê tín dị đoan.
Nét kiến trúc độc đáo của Hàm Long cổ tự
Một khi đã đặt chân đến chùa Hàm Long, du khách hành hương sẽ bị ấn tượng bởi vẻ đẹp kiến trúc hòa quyện với dấu ấn lịch sử của nhà Lý. Ngôi chùa này tọa lạc trên mảnh đất rộng lớn với diện tích hơn 9.000m2 cùng cảnh quan thiên nhiên đẹp là lùng và được biết đến như một danh lam cổ tự với lịch sử lâu đời. Các công trình kiến trúc tại đây mang nét thiết kế và trang trí theo phong cách truyền thống, được chạm khắc một cách tinh xảo.
Khuôn viên bên trong chùa bao gồm các công trình như Tam Quan, Tam Bảo, nhà Tổ, nhà Tăng, nhà khách… cũng như các công trình phụ trợ khác. Tất cả đều mang đậm nét đẹp cổ kính, rêu phong theo thời gian. Tam Bảo được xây dựng từ gỗ lim và có kết cấu chữ Đinh, bao gồm tiền đường 7 gian và kết cấu vì nóc “chồng rường giá chiêng”, vì nách “kẻ ngồi cốn mê” và 3 gian Thượng điện cũng có kết cấu vì nóc “chồng rường giá chiêng”, vì nách “kẻ ngồi”.
Bàn thờ 7 vị Tổ và thờ Mẫu được đặt bên trong chùa, cùng với sự thờ ông Đỗ Văn Vỹ, một người nổi tiếng với lòng trượng nghĩa, thông minh và hiếu học trong làng. Ngày nay, chùa Hàm Long vẫn là điểm sinh hoạt tâm linh của người dân địa phương và du khách, nơi tôn vinh Phật pháp và khuyến khích mọi người hướng tới điều thiện và tránh xa điều ác.
Kiến trúc độc đáo chùa Hàm Long
Hướng dẫn di chuyển đến chùa
Chùa Hàm Long Bắc Ninh cách thủ đô Hà Nội khoảng 40km. Vì vậy việc di chuyển đến đây khá thuận tiện cho khách du lịch. Bạn có thể sử dụng các phương tiện như xe máy, xe ô tô hoặc xe khách để di chuyển đến chùa Hàm Long ở Bắc Ninh. Nếu bạn muốn tự lái xe đến chùa, bạn có thể đi theo đường Nguyễn Phong Sắc - Xuân Thủy - Phạm Hùng - Quốc lộ 1A.
Sau khi đi thêm khoảng 23 km theo quốc lộ, bạn rẽ phải khi gặp vòng xuyến và tiếp tục đi theo Quốc lộ 18. Sau khoảng 2km đi qua công ty Kính Nổi, bạn có thể hỏi người dân địa phương để đến chùa.
Cổng vào Chùa Hàm Long
Lễ hội tại chùa Hàm Long
Nếu đến thăm chùa Hàm Long vào khoảng ngày 23 – 25 tháng Giêng âm lịch, du khách sẽ có cơ hội tham gia vào không khí lễ hội đặc sắc tại đây. Thời điểm này thường có nhiều hoạt động thú vị như tắm tượng Phật, đọc kinh, hát chèo và kể chuyện về công đức của nhà Phật.
Trên đây là những thông tin về chùa Hàm Long Bắc Ninh hy vọng sẽ hữu ích cho bạn. Khi đến thăm chùa Hàm Long, du khách nên mặc đồ lịch sự và kín đáo, cũng như tuân theo các quy định của nhà chùa. Liên hệ Antamtour để được tư vấn combo du lịch, tour trọn gói hoặc những thông tin du lịch mới nhất nhé.
