Đi du lịch Tây Yên Tử du khách sẽ được tham quan một ngôi chùa cổ nổi tiếng đó là chùa Vĩnh Nghiêm được xây dựng từ thế kỷ thứ XI. Chùa Vĩnh Nghiêm được xây dựng dưới thời vua Lý Thái Tổ (1010-1028) có tên là chùa Chúc Thánh (Chúc Thánh thiền tự).
Theo bia tháp ghi lại, năm Thuận Thiên Nguyên Niên (1010), Vua Lý Thái Tổ cử hai quan trong triều là Nguyễn Đạo Thành và Phạm Hạt thiết kế đồ án, lo việc kiến thiết 8 ngôi chùa, trong đó có chùa Vĩnh Nghiêm ngày nay.
Chùa được hoàn thành vào năm 1016, vị trụ trì đầu tiên là Thiền sư Vạn Hạnh, kế tiếp là các vị: Đạo An, Minh Tâm, Bảo Tánh và Huệ Quang. Đến thế kỷ XIII, Phật hoàng Trần Nhân Tông đã cho sửa sang, trùng tu, tôn tạo lại, đổi tên là chùa Vĩnh Nghiêm (Vĩnh Nghiêm tự) với mong muốn ngôi chùa mãi mãi trường tồn, mãi mãi tôn nghiêm.
Chùa Vĩnh Nghiêm từ lâu đã được nhân dân ta nhìn nhận và tôn vinh là một trong những Trung tâm truyền bá Phật giáo của Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử thời Trần mang đậm bản sắc dân tộc, là nơi tổ chức và thành lập mô hình Phật giáo nhất tông trên cơ sở hợp nhất các thiền phái đã có trước đó và cũng là mô hình Giáo hội Phật giáo cho các tổ chức Giáo hội sau này( sự linh thiêng của chùa Vĩnh Nghiêm) .
Là một danh lam tự, ngay từ khi xây dựng, vị trí chùa đặt chùa Vĩnh Nghiêm được chọn lựa một cách kĩ lưỡng, quy tụ linh khí của trời đất.
Chùa nằm trên một gò đồi thấp, là một bậc thềm cổ của sông Lục Nam xưa. Địa danh nơi chùa toạ lạc là dải đất đắc địa nhìn ra ngã ba Phượng Nhỡn – ngã ba nổi tiếng trong sử thi và huyền thoại Việt Nam, nơi hội tụ hai con sông, sông Thương và sông Lục Nam. Vị trí của chùa Vĩnh Nghiêm gắn liền với một huyền thoại thời Trần.
Huyền thoại về chùa Vĩnh Nghiêm: “Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mông-Nguyên, vua Trần Nhân tông đã đi du ngoạn khắp nơi và chọn đất xây dựng chùa tháp. Một hôm ngài tới Đức La, con ngựa chiến đá cùng ngài xông pha trận mạc bổng nhiên lồng lên dẫm nát cả hoa màu, người dân khi đó kéo ra quỳ lạy nó mới chịu dừng. Vua bèn hỏi chuyện dân làng. Được mọi người cho biết đây là đất “ con quy ẩn thực” trên đó có ngôi chùa nhỏ rất linh.
Biết là chùa thiêng, người bèn cho tu sửa lại và đổi tên ngôi chùa thành chùa Vĩnh Nghiêm”. Những năm cuối thế kỳ XIII, chùa Vĩnh Nghiêm trở thành trung tâm phật giáo nổi tiếng xứ Bắc gắn liền với sự ra đời của thiền phái Trúc Lâm.
Nhìn từ trên cao, vị trí toạ lạc của chùa Vĩnh Nghiêm rất đặc biệt, nếu lấy chùa làm trung tâm thì về đường thuỷ có thể nối Thăng Long với vùng biên cương của tổ quốc, xuôi dòng sông khoảng 1 giờ đồng hồ là tới Phả Lại, từ đây có thể dễ dàng tới Quỳnh Lâm, Yên Tử. Đường thuỷ còn nối liền miền núi biên giới phía bắc với vùng biển Quảng Ninh. Về đường bộ, từ chùa có đường dẫn về trung tâm Xương Giang xưa (thành phố Bắc Giang). Nơi đây còn có đường cổ đi Lục Ngạn, Lục Nam rồi sang Trung Quốc. Vị thế này vừa thuân lợi giao lưu phát triển kinh tế lại có vị trí chiến lược quan trọng trong bố trí phòng thủ quân thù xưa kia.
Antamtour chuyên thực thực hiện tour lễ hội: Tour tây Yên Tử Bắc Giang 1 ngày; du lịch Tây yên tử 1 ngày
